Görevi: Yanma sonucu açığa çıkan ısıyı motor parçalarına zarar vermeyecek değere düşürüp
istenen ısı değerleri arasında tutmak.
Parçaları:
1- Radyatör: Motor suyunu soğutur soğutma suyuna depoluk eder.
2- Devirdaim pompası: Suyu basınçlı olarak radyatör ile motor bloğu arasında devreder.
3- Vantilatör: Radyatördeki suyu soğutur. Otomatiğe fan denir. Fan çalışmıyorsa arıza elektirik sisteminde olabilir.
4- Vantilatör kayışı: Krank kasnağından aldığı hareketle devirdaim pompası ve beraberinde vantilatörü çevirir.
5- Termostat: Motor suyunun sıcaklığını çalışma sıcaklığında sabit tutar. Termostat silindir kapağı çıkışında bulunur. Motor suyunun sıcaklığını ayarlar.
6- Hararet müşiri: Motor suyunun sıcaklığını sürücü mahallindeki hararet göstergesine iletir.
7- Hortumlar: Motor bloğu ile radyatör arasında suyun geçişini sağlar. Kalorifer ve radyatör hortumları yaza ve kışa hazırlanırken kontrol edilir.
8- Hararet (ısı) göstergesi: Soğutma suyunun ısısını gösterir.
Çalışması
Motor ilk çalıştığında motor soğuk olduğundan termostat kapalıdır. Vantilatör ve devirdaim pompası dönmesine rağmen su radyatöre gönderilmez. Motor suyu kısa sürede ısınır ve termostat açar. Motor çalışma sıcaklığında araç hareket ettirilebilir. Su soğuduğunda termostat yeniden kapanır. Su sistemde bu şekilde devirdaim eder.
Motorun hararet yapma nedenleri
1- Radyatörün su seviyesinin düşük olması. Radyatörün peteklerinin üzerine kadar su doldurulur.
2- Vantilatör kayışının gevşek olması.
a) Vantilatör kayışı gerginliği 1-1.5 cm esneyecek şekilde olmalıdır. Daha gevşek olursa motor hararet yapar
b) Vantilatör kayışı sıkı olursa alternatör ve devirdaim pompası yatakları arızalanır.
3- Radyatör ve motor su kanalları tıkalı olursa motor hararet yapar. Paslar ve kireçler tıkanıklık yapar.
4- Aracın uygun viteste kullanılmaması: Devamlı düşük viteste gidilirse motor hararet yapar
5- Termostatın zamanında açılmaması: Eğer zamanında açılmazsa hararet yapar.
6- Fanlı sistemde fanın arızalı olması: Otomatik fan arızalı olur
çalışmazsa motor hararet yapar.
7- Radyatör peteklerinin tıkalı olması.
8- Vantilatör kayışının kopması: Kayış koptuğunda devirdaim ve vantilatör dönmeyeceğinden motor hararet yapar. Kayışın koptuğu şarj göstergesinden anlaşılır
şarj lambası yanar.
Not:
1- Motor arıza yaparsa rölantide çalıştırılır.
2- Motor Hararet yaparsa Radyatör kapağının havası alınarak açılır.
3- Soğutma sistemi su azaltıyorsa silindir kapak contası yırtıktır veya radyatör hortumlarından kaçırıyordur. Silindir kapağı ve bloğu çatlaksa su azalır motor hararet yapar.
4- Motor yağına su giriyorsa silindir contası yanıktır.
5- Motorda hararet yükselirse yağ incelir
motor çekişten düşer.
6- Isı göstergesi çalışmıyorsa ısı (hararet) müşiri arızalıdır. Bağlantı kablosu kopmuştur. Hava ile soğutmalı motoru
su ile soğutmalı motordan ayıran en önemli özellik de
radyatör ve su pompasının olmamasıdır.
7- Araç çalıştıktan sonra motor çalışma sıcaklığına gelmiyorsa termostat arızalı demektir. Termostat açık kalırsa motor ısınmaz.
8- Soğutma sistemi suyu günlük kontrol edilir. Su seviyesi peteklerin üzerinde olmalıdır. Radyatöre konulacak su
içilecek temizlikte olmalı.
9- Motor termostatı çıkarılırsa motor soğuk çalışır
geç ısınır
aşınmalar artar.
10- Radyatörün su seviyesi motor rölantide çalışırken kontrol edilir.
11- Radyatöre su araç rölantide çalışırken
motor soğuk iken konur. Motor sıcakken ılık ve kıreçsiz su konur. Hararetli motora soğuk su konursa silindir bloğu çatlar.
12- Kışın soğutma sisteminde suyun donmaması için radyatöre antifiriz ilave edilir. Kışın antifiriz konmazsa su donar
blok çatlar.
13- Soğutma sisteminde su yeterli olduğu halde
motor fazla ısınıyorsa termostat arızalanmış olabilir.
14- Soğutma sisteminde su azalıyorsa
sebeplerinden biri kalorifer hortumlarında kaçak olması olabilir.
15- Radyatör kapağının bozuk olması durumunda da soğutma sisteminde suyun eksilmesine ve motorun hararet yapmasına neden olur.
16- Su kaynatarak su seviyesi eksilmiş motora ılık su konulmalıdır.
