Xenon uygulamalarında sıkça kafaya takılan ve forumda çok sık sorulan sorulardan birisi hangi kelvin derecesinin daha iyi olduğu. Bu değerlerin avantaj/dezavantajlarına biraz değinelim.
Renk skalasında, 4300K sarımsı beyaz, 6000K mavimsi, 8000K ise mora biraz yakındır.
Hangisi daha fazla ışık veriyor ?
Kelvin değerinin ışık gücü (lümen) ile bir ilgisi yoktur. Işık gücü ampulün teknolojisine bağlı olan bir değerdir. Farklı K değerindeki ampuller de pekala aynı ışık miktarını verebilirler. (Bkz. : Ampul tipleri, resimleri ve teknik özellikleri)
Orjinal xenon farlı araçlarda hangi K değerinde ampul kullanılıyor ?
Orjinal xenon farlı araçların nerdeyse tümünde 4300K değerinde oem D2S/D1S tipi standart xenon ampulleri kullanılmaktadır.
Neden 4300K ? Biraz sarı değil mi ?
4300K ampuller sarımsı beyaz yanar. 4300K değerinin tercih edilmesinin sebepleri, üreticilerin sürüş güvenliğini en üst seviyede tutmak istemeleri ve yasal düzenlemelerin (ECE normları) verdiği izinlerdir. Ayrıca, 4300K'dan yüksek K değerine sahip ve ECE normlarına uyumlu ampuller de piyasada mevcuttur. (Bkz. : Ampul tipleri, resimleri ve teknik özellikleri)
4300K orjinal xenon farları biz nasıl oluyor da mavi/mor görüyoruz ?
Bu sorunun bir çok cevabı var :
1- Xenon projektörün siperi kesilme çizgisini oluşturmak için ışığı kırar ama ışığın içindeki en kısa dalgaboyuna sahip olan mavi ışınları pek engelleyemez. Karşıdan gelen aracın ışığının kesilme çizgisindeki mavi ışığa gözlerimiz daha çok maruz kalır. Aşağıdaki resimde her ikisi de 4100K olan ampullerin kesilme çizgisinde oluşturduğu renkler görülmektedir.
2- Xenon projektörler (mercekler) güçlü yazılımlarla dizayn edilirler, yazılımlarla binlerce yansıma noktası içeren yüzeyde istenmeyen renkte ışığın kesilerek istenen tonun elde edilebilmesi mümkündür. Bu nedenden dolayı aynı ampul kullanıldığı halde bir çok orjinal xenonlu aracın farlarının rengi birbirinden farklı görünebilmektedir. Orjinal xenonlu araçların çoğunun projektörüne yakından baktığınızda mavi-beyaz olmadığını sarı-beyaza yakın bir tonu olduğunu göreceksiniz.
3- Gözlerimizin gece ve gündüz hassasiyetleri birbirinden farklıdır. Gün ışığının baskısıyla xenon farın rengi dışarıdan bakıldığında farklı tonlarda görünebilir.
Peki, hangi K değeriyle geceleyin yolu ve diğer objeleri nasıl daha iyi görürüz ?
Bunun cevabını bulmak için ışık renginin göz hassasiyeti üzerindeki etkisini ayırt edebilmek gerekir.
Görülebilen ışığın spektrumunda morötesinden (400 nm) başlayıp kızılötesine (700 nm) kadar yayılan bir dalgaboyu uzunluğu vardır. Gözlerimizin en hassas olduğu orta noktadan (560nm) daha aşağıya veya yukarıya doğru gidildikçe göz hassasiyeti azalma gösterir. Aşağıdaki şemada görüldüğü gibi beyaz ışığa sarı renk katarsanız 0.7 olan hassasiyet, mavi katarsanız 0.4'lere kadar düşmektedir.
Dolayısıyla daha sıcak renkteki ışık (düşük kelvin/daha fazla sarı) altında gözlerimiz daha seçici görebilirken daha soğuk renkteki (yüksek kelvin/daha fazla mavi) ışığın altında bu kadar hassas değildir.
Halojen veya xenon ampullerde daha beyaz görüntü elde edilebilmesi için mavi kaplama veya kimyasal yöntemlerle renk ısısı artırılabilmekte, ancak üretilen mavimsi ışığın düşük dalga boyuna sahip olması göz hassasiyetini azaltmaktadır.
Xenon ampullerde, en yüksek görüş hassasiyeti 4300K civarında elde edilmekte, kelvin (renk ısısı) arttıkça göz hassasiyeti azalmaktadır.
Halojen ampullerde, en yüksek görüş hassasiyeti 3200K civarındaki boyasız ampullerle elde edilmekte, boyalı ampullerde kelvin (renk ısısı) arttığından göz hassasiyeti azalmaktadır.
Farınızın ne renkte görünmesini ve ışık vermesini istiyorsanız kişisel zevkiniz doğrultusunda istediğiniz değeri seçebilirsiniz. Tabii ki yola düşen ışığın renginin de buna bağlı olarak değişeceğini, kelvin değeri arttıkça göz hassasiyetinin azalacağını, yağmurda ve siste görüş mesafesinin çok fazla düşeceğini göz önünde bulundurmanız gerekir.