Arkadaşlar, hem ülkemizin ekonomik durumu (petrol ve ürünlerinde dışa bağımlılık), hem de çevrecilik adına böyle bir başlığı düşündüm. Epeyce kapsamlı yapmaya çalışacağımdan ayrı konu açmayı uygun gördüm, eğer yönetici dostlarımız aynı fikirde değillerse bu yazıları uygun bir konuya aktarabilirler -ya da ben kopyala yapıştır yaparım gösterdikleri yere, sorun değil.
Buradaki ipuçlarını büyük oranda CleanMPG ve Ecomodder forumlarından aldım. Aslında Ecomodder'ın bir listesi var, bir kısmı oradan. Böylece İngilizcesi olmayan dostlarımız da yararlanır.
Seçimleri ben yaptım, sizin uygun gördüklerinizi de ekleyebiliriz. Önemli olan "niye önerdiğiniz". Eğer bir fikir yakıt tasarrufu sağlıyorsa hangi mekanizmayla bunu yapabildiğini bilelim. Hepimize faydası olur umarım.
0. Bir yakıt tüketimi hedefiniz olsun. Yol bilgisayarında bunu görmek istiyorsunuz, her yere çabucak varmak değil.
1. Gereksiz ani hızlanmayın, gereksiz yavaşlamayın. Bunu zaten biliyorsunuz, "gaz pedalının altında yumurta var gibi basın" derler. Eğer zaten yavaşlayacaksanız, hiç hızlanmayın daha iyi. Unutmayın ki frenlemeyle kaybettiğiniz hız fren balatalarını ısıtmakta kullanılan benzin demek.
2. Yol bilgisayarınız anlık tüketim modunda dursun. LPG bile olsa (o zaman muhtemelen yanlış değer gösterir) orada gösterdiği değerleri rehber kabul edin. Yakıt ekonomisi sizi için bir yarışma olsun, psikolojinizi buna göre kurun.
3. Yakıt tüketiminizi iyi takip edin. Tüm yakıt alımlarınızı kaydedin, bir Excel dosyasına olabilir mesela. Kayıtlarınızda tarih, kilometre ve özellikle litre cinsinden yakıt miktarı bulunsun. TL cinsinden kayıtları tutarlı kabul etmeyin çünkü benzin fiyatı değişken. Önemli olan litre cinsinden yakıt tüketiminiz. 2. madde gibi, psikolojiye oynayın.
4. Gereksiz yükleri aracınızda taşımayın. Bagajı boşaltın, işi hastalığa vuracaksanız lastik tamir kiti alıp stepneyi de eve bırakın. Ağırlık demek o ağırlığı harekete geçirecek benzin demek. Ha, az benzin taşıyın, depoyu doldurmayın. Onun yerine mesela çeyrekle yarım depo arası gezinin. Ben 100 TL'lik alıyorum her seferinde, ışık yanana kadar da tekrar almıyorum.
5. Tavandaki port bagajlar ve rayları gibi aksesuarları sökün, sadece kullanacağınız zaman takın. Bunlar aracınızın aerodinamik katsayısını kötüleştirir.
6. Büyük jantlar yerine orijinal jantınızı kullanın. Tekerlek ağırlığınızı düşürmüş olursunuz.
7. Bir sonraki lastik değişiminizi, alacağınız lastikle arada büyük fiyat farkı yoksa düşük yuvarlanma direncine sahip bir modelden seçin.
8. Lastik basınçlarınızı sürekli kontrol edin. Aracınız için uygun olan en yüksek basıncı kullanın.
9. Standarttan geniş lastik kullanmayın. Geniş lastik hem yuvarlanma direncini hem de hava direncini artırır. Hatta üst donanım seviyesine sahip bir araç kullanıyorsanız ve çok "sporcu" bir kullanımınız yoksa bir alt donanım seviyesinin lastik ve jantına geçin bir sonraki değişimde. Üst donanım seviyelerinde sıkça rastlanan bir durum, tamamen estetik nedenlerle büyük jant ve lastik kullanımıdır.
10. Yolunuzu planlayın. 40 km yolu sıkışık trafikte ya da çok dur/kalklı 10 lt/100 km ortalama ile gitmek yerine 60 km yolu sabit hızda 6 lt/100 km ortalamayla gitmek daha karlı olabilir. Ayrıca bazı yollarda bazı yakıt tasarruf tekniklerini kullanmak için daha fazla fırsat bulabilirsiniz.
11. Yola 10-15 dakika erken çıkın ki anlık bir sıkışıklıktan sonra yetişmek için "gazlamanız" gerekmesin. Bir çay içersiniz varınca, iyi gelir.
12. Kalabalık saatler yerine eğer fırsatınız varsa daha boş saatleri tercih edin. İşvereniniz (ve eşiniz ) izin veriyorsa mesela sabah 9'da mesaiye başlayıp akşam 6'da çıkmak yerine 11'de başlayıp 8'de bitirin. Böylece dur-kalk gibi durumları azaltmış ve verimli sürüş tekniklerini uygulayacak alan kazanmış olursunuz.
13. Mümkün olduğu durumlarda Home-Office çalışmayı öğrenin. Ben evden çalışıyorum mesela, işe gidip gelmenin masrafı sıfır. Ben şanslıyım tabi.
14. Her boş trafik iyi değildir: Bol rüzgarlı bir yerde yaşıyorsanız bomboş ve etrafı açık bir yoldansa, herkesin sabit ya da yakın hızla gidebildiği biraz dolu bir yolu tercih edebilirsiniz. Akan trafikteki araçlar hem sizin aldığınız rüzgarı azaltır hem de trafiğin akış yönünde "lokal" bir hava koridoru oluştururlar.
15. Yolunuzu ezberlemeye çalışın. Trafik lambaları ne kadar yanıyor? Ne zaman yanıyor? Mesela yeşil ışık, kavşakta size göre soldakilerden sonra yanıyorsa, erkenden yavaşlayıp onların geçişini hareket halinde bekleyerek dur-kalktan kurtulabilirsiniz.
16. Ortalama sıcaklıklı saatlerde seyahat edin. Çok soğuk zamanlarda motorunuz geç ısınır ve ısınana kadar fazla yakıt tüketir. Çok sıcak zamanlarda klimayı daha fazla kullanmak (ya da pencereleri açmak) zorunda kalırsınız.
17. Birden fazla yere uğrayıp dönecekseniz en uzak olandan başlayın. Motor ısınana kadar en uzun mesafeyi giderek soğuk motorla dur-kalktan kaçınmış olursunuz. Durup kalkmalarınız sıcak motorla olsun.
18. Otomatik vites: Işıklarda ya da trafik sıkışıklığında durunca vitesi boşa alın. Yoksa araba sürekli gitmeye çalışır, siz de frenle onu durdurmaya. Hareket halindeyken almayın ama, şanzumanın ısınması gibi durumlara neden olabilir.
19. Yüksek hızlarda pencere ve sunroof'u kapalı tutun. Rüzgar direncinizi artırırlar.
20. Hızlanma ve verimli hız meselesi. Genellikle en verimli hız, en yüksek vitesinizin izin verdiği en düşük hızdır. Yüksek hızlar gibi aşırı düşük hızlar da yakıt ekonomisini kötüleştirebilir. En yüksek vitesinizde düz yolda 1500 devir gibi bir devirde kaçla gittiğinize bakın. Bundan sonraki kalkışlarınızda o hıza kadar biraz çabuk çıkıp, o hızda kalmaya çalışın. Mesela 5. viteste 1500 devirde arabanız 60'la gidiyorsa (attım), kalkıştan sonraki ilk 15 saniyede 60'a çıkmaya çalışın (motoru zorlamadan ama çok yavaş da kalmadan). Sonra hemen hızlanmanız gerekmediği sürece 60'ı koruyun. Motor devri konforlu olan en düşük düzeyde kalmalı (yoksa enjektörlerin açık kalma süreleri ve dolayısıyla püskürtülen yakıt miktarı artıyor).
21. Hızlanmadan önce vites düşürün. Bu 20 numaralı tavsiyeyi tutanlar için geçerli. Eğer 1500 devirde gidiyorsanız tatmin edici hızlanmayı sağlamak için gaza daha fazla basmanız gerekecek. Bu da motor kontrolcüsünün WOT (Wide Open Throttle - tam gaz) sinyalini görünce "gaza gelip" olması gerekenden daha fazla yakıt püskürtmesi demek.
22. Erken vites yükseltin. Eğer yol ve trafik koşulları erken vites değiştirmekle rahatça sağlayabileceğinizden fazla hızları gerektiriyorsa en azından viteslerinizi en geç tork bandınızın düşmeye başladığı yerde yükseltin. Arabanız en yüksek torkunu 3400 devirde veriyorsa 4000 deviri görmeyin vites yükseltirken mesela. Birim yakıtla en fazla hareket gücünü bu noktada elde edersiniz.
23. Vites demişken; motor frenini bol bol kullanın. Hatta duruşunuzu planlayın ve son ana kadar sadece motor frenini kullanmaya çalışın. Güncel araçlar gaza basmadığınız, viteste olduğunuz ve belli bir devirin üzerinde olduğunuz zaman yakıt püskürtmezler. Dolayısıyla amacınız gaza hiç dokunmadan, vitesteyken arabayı belli bir devrin üzerinde tutmak. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] okuyun, videoları izleyin.
24. Çok çok yavaş değilseniz boş viteste gitmeyin. Yokuş aşağı boş vites yerine 23. maddeyi uygulayın. Boş viteste enjektörler kapanmaz ve stop etmemek için yakıt püskürtmeye devam ederler.
25. Gaz pedalını sabit tutmaya çalışın. Yokuş çıkarken çok uzun yokuş değilse 100'den 80'e düşmeye razı gelin ve gaza daha fazla basmayın. Yokuştan inerken bkz. 23. madde.
26. Hız sabitleyiciyi inişli çıkışlı yollardan kullanmamaya çalışın. Yokuş çıkarken gaza basıp inerken gaz kesiyor o salak.
27. Tamamen durmaktan mümkün olduğu kadar kaçının. Düz viteste birinci vitesi ne kadar az görürseniz o kadar iyi. İleride trafik "sakata" mı gelmiş? Gerekiyorsa erken ve sertçe bir fren yapıp orasının açılabileceği zamana kadar sakin sakin gidin ve durmadan geçmeye çalışın (ama güvenliğe çok dikkat etmelisiniz). Arabaya ilk hareketi vermek, hareket halinde hızlanmaktan çok daha fazla güç (ve dolayısıyla benzin) ister.
28. İnce ve hafif ayakkabılar kullanın. Botlarla gazı istediğiniz kadar hassas ayarlayamayabilirsiniz. Yarış pilotlarının o ayakkabıları giymelerinin bir nedeni var.
29. Yol boşsa virajda diğer şeritleri de kullanın. Üç şeritli yolda yavaşlamanızı gerektirecek bir viraj izi takip etmek yerine, fren yapmanızı gerektirmeyecek şekilde yarış arabaları gibi dönün; yani dışarıdan girip iç şeride geçin ve yine dış şeritten çıkın. Böylece momentumunuzu korumuş olursunuz; viraj çıkışı hızlanmak için gaza daha az yüklenmeniz gerekir.
30. Diğer sürücülerin psikolojisine oynayın. Siz verimli bir hızda giderken arkanızdaki sizi taciz ediyorsa mesela sinyal verin, gerekirse hemen ardından dörtlü flaşörlerinizi yakıp sağa doğru yaklaşın. Geçsin gitsin, bulaşmayın. Onunla yarışmıyorsunuz, benzinciyle yarışıyorsunuz.
31. Duraksamalarınızı yokuş aşağı denkgetirebiliyorsanız öyle yapın. Bankaya uğrayıp ileriden U çekip geleceksiniz diyelim, bankanın önünde yokuşta durmak yerine U çektikten sonra bankanın karşısında ama yokuş aşağı kalkacak şekilde durun. İlk kalkış zaten çok yakıt harcatır; bari yokuş aşağı olsun.
32. Yokuşun sonunda kırmızı mı yanıyor? Yokuşun tepesinde yavaşlayıp arabayı kendi haline bırakın, yavaş yavaş inin. Yokuşu çıkarken ışık mı gördünüz? Güvenli olan son ana kadar fren kullanmayın, araba kendisi yavaşlasın. Yokuş yukarı dur-kalk yapmamış olabilirsiniz.
33. Önünüzdeki araçla mesafeyi biraz uzun tutun. Öndeki araç anlık frenlemelerinden sonra sizin fren yapmanıza gerek kalmadan hızlanabilir ve siz yavaşla-hızlan yapmamış olursunuz.
34. İleri teknik: Hızlan ve süzül. Yokuş aşağı yol koşullarının izin verdiği ve gaza pek basmadan çıkabileceğiniz en yüksek hızla inin. Yokuş sizi aşırı hızlandıracaksa enjektör kapatma tekniğini uygulayın. Yokuş aşırı yavaşlatacaksa azıcık gaz verin. Aşağıdaki düzlükte hızlanma gereksiniminizi yokuştan inerken karşılarsanız daha az yakıtla aynı hıza çıkmış olursunuz.
35. Park etmek için tek harekette girip çıkabileceğiniz yerleri seçmeye çalışın. Manevra demek dur-kalk ve verimsiz hız/motor devri/sıcaklıkta hareket etmek demek. Tek harekette girip çıkamıyorsanız en azından arkadaki araca yaklaşıp tek harekette çıkabileceğiniz şekilde durun ki motor soğukken ileri-geri yapmanız gerekmesin.
36. Otoparkın çıkışına en yakın yeri seçmeye çalışın. Çıkıp verimli hızınıza yükselmeniz kısa sürsün.
37. Arabayı geç çalıştırıp erken stop etme alışkanlığı edinin. Bindikten sonra kontağı açıp araba kendini kontrol ederken emniyet kemerinizi takın, cüzdanınızı telefonunuzu yerlerine koyun. Çalışır çalışmaz ilerleyin. Dururken araba tam durmaya yakın aynı anda kontağı ve farları kapatmak gibi "hızlı" teknikler kullanın. Otomatik vitesteyken tam durma sırasında kontağı ve farları kapatın, sonra Park'a alıp anahtarı çıkarın. Çalışan motor benzin tüketen motordur, amacınız bu benzinle en fazla yolu yapmak.
38. Birden fazla aracınız varsa (örn. eşinizin ve sizin), akşam bir yere çıkacağınızda eve son gelenin arabasıyla çıkın. Verimli çalışma sıcaklığına daha yakın olabilir. Aynı şekilde, en verimli olanı kullanın. Akşam şehir içinde bir yere gidecekseniz eşinizin Vectra'sı yerine sizin Corsa'yı tercih edin mesela.
39. Otomatik vites için yol ve trafik koşullarına uygun hızınızda gidebileceğiniz en yüksek vitesi tercih edin. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] okuyun. Tablodaki araçlar için mesela 4. vites ekonomik kullanımda 48 km/s hızda geliyormuş. 35'le bile gidecekseniz önce 50'ye çıkın, araba 4'e geçsin, sonra gazı azaltıp frenlemeden sakince 35'e düşün. Ama 30'a kadar düşmekten kaçınmaya çalışın çünkü tabloya göre 33'te 4. vitesten 3. vitese geçiyor. Sizin aracınız için değerler farklı olabilir, aracınızın vites değiştirme hızlarını öğrenin.
40. Otomatik vites: En üst vites hızında mümkün olduğu kadar kalmaya çalışın. Güncel otomatik vitesler birkaç saniye en üst viteste hızlanma/yavaşlama olmadan gidildiğinde "lock-up clutch (kilit debriyajı?)" uygulayarak tork konvertörünü sıvı-aktarımdan mekanik aktarıma (hatta overdrive'a) geçirirler. Bu daha verimlidir.
41. Kışın kış lastiği kullanmayı ciddi ciddi düşünün. Benzinden kazancınızı ek masraf olarak kaybetmek gibi gelebilir ama kışın kış lastiği kullanırsanız zaten dört mevsim normal lastiğiniz de daha geç aşınacaktır, toplamda büyük kayıp olmuyor. Kış lastikleri daha az kayar, daha verimli yol tutuş sağlarlar. Güvenliği de artırırlar tabi.
42. Kışın arabanızın orasındaki burasındaki kar ve buzları temizledikten sonra yola çıkın. Arabanın üstündeki karlar hem aerodinamik katsayınızı artırır, hem camlardaki karı buzu çözmek için elektrik ve dolaylı olarak benzin demek olan ısıtıcıları daha fazla çalıştırmak zorunda kalırsınız, hem de ağırlığınızı artırır.
43. Serin havalarda arabaya bindikten sonra arabadaki insanlara uzak olan bir camı hafifçe aralayın. Camın buğulanmasını, dolayısıyla yüksek güçte kalorifer kullanımını azaltacaktır.
44. Araba ısınana kadar kaloriferleri açmaktan kaçının (mümkünse ). Böylece motor daha erken ısınır ve verimli olduğu sıcaklığa daha erken gelir.
45. Motorun ısınması için beklemeyin, arabayı çalıştırıp direkt hareket edin. Sakin, zorlamadan sürüş hem motoru sağlıklı şekilde daha kısa sürede ısıtır, hem de motorla birlikte aktarma organları gibi bileşenler de ısınır.
46. Klimayı akıllı kullanın. Sürekli açık tutmak yerine bir süre açıp bir süre kapatın. Kapalı tuttuğunuz süreler hızlanmakta ya da yokuş çıkmakta olduğunuz, dolayısıyla motorun yükte olduğu zamanlara denkgelsin. Açtığınız süreler sabit hızda, mümkünse yavaşlamakta olduğunuz sürelerde olsun. Örneğin uzun bir yokuşta enjektörleri susturacak şekilde inerken (bkz. madde 23) klimayı tam açın, içerisi serinlesin, sonra bir süre kapatırsınız.
47. Yazın gölgeye parkedin. Arabaya biner binmez tüm camları açın ve biraz gittikten sonra hız yükseltirken kapatın. İçeride az sıcak hava biriksin, biriken de siz klima kapalı giderken araçtan çıksın. Klimaya az iş düşsün.
48. Hareket alanınızı artırmaya çalışın. Öndeki araçla mesafeden bahsetmiştik, yan şeritteki araçlara göre de önlerine ya da arkalarına girecek şekilde bir yer seçin. Yavaşlamadan kaçınmak için seçeneğiniz olsun.
49. Elalemin gazına gelmeyin. İşiniz gücünüz var. O dik saçlı zibidinin arabasından hızlı bir arabanız olabilir ama bunu ona kanıtlamak zorunda değilsiniz.
50. Trafikte ileride olan şeyleri gözden kaçırmayın. Uzaktaki bir trafik sıkışıklığını görürseniz erken yavaşlayabilir ve ortalama hızınızdan çok uzaklaşmamış olursunuz.
51. Çok fazla yol yapıyorsanız bazı modifikasyonları düşünün. Hafif materyallerden yapılmış, lastiklerin hemen önünde biraz daha alçalan yere yakın tamponlar, yan taraflar için etekler gibi bileşenler aerodinamik direncinizi azaltır. Uç örnekler arabanın altını (eksoz gibi sıcak yerler hariç) tamamen koroplastla (bu tabelacıların falan kullandıkları malzemenin en kalın modeli) kaplamak ve böylece türbülansı azaltmak gibileri olabilir. Daha ufak aynalar da bir opsiyondur.
52. Arabanıza spoyler takmayın. O meretler 90-100'le giderken yol tutuş açısından hiçbir işe yaramıyorlar, üstüne bir de hava direncinizi artırıyorlar.
53. Hız yapmayın. 90-100'le giderken arabanızın gücünün yarıdan fazlasını havayı yarmak için kullanırsınız ve hava direnci hızın karesiyle bile değil, küpüyle doğru orantılı artar. Yani 90'dan 120'ye çıkmak hava direncinizi (diğer tüm koşulları eşit kabul edip ihmal edersek bile) 2,5 katına falan çıkarabilir. Zaten verimli hızınız (kocaman bir V6 motor vs. sahibi değilseniz) muhtemelen 70 civarıdır, daha da hızlanıp verimi iyice batırmayın.
54. Ek: dnanor33 rumuzlu OpelX.com dostumuz Adnan Orekici'den: Yakıt aldığınız yere dikkat edin ve aracınızın bakımını eksik etmeyin. Kötü yakıt ortalama tüketiminizi artırır çünkü aynı gücü elde etmek için daha fazla yakıt kullanmak zorunda kalırsınız. Ayrıca motorun genel durumunu da kötüye götürüp verimini azaltır. Bakımları eksiksiz yapmak da önemlidir; kirli bir hava filtresi daha az oksijen ve verimsiz bir yanma demektir mesela. Bu önlemler yakıt tüketiminizi düşürmekle kalmaz, aracınızın ömrünü uzatıp büyük ve masraflı arıza ihtimalini de azaltırlar (Teşekkürler Adnan Abi ).
Tüm bu öneriler (dahasını da yazarım aklıma geldikçe) genel bir alışkanlık meselesi. Bunlardan sadece bir tanesini uygulayarak ya da bir-iki tanesini ara-sıra uygulayarak pek bir yere varamazsınız ve pek çoğu da kısa vadede farkedilecek şeyler değillerdir -sadece rüzgar direnciyle ilgili şeyleri yaparsanız mesela, %1 belki katkısı olur. Ama mümkün olduğu kadar fazlasını yapmaya çabalarsanız toplam tüketiminiz azalacaktır.
...diye umuyorum. "alıntıdır" yazan arkadaşa teşekkürler
Buradaki ipuçlarını büyük oranda CleanMPG ve Ecomodder forumlarından aldım. Aslında Ecomodder'ın bir listesi var, bir kısmı oradan. Böylece İngilizcesi olmayan dostlarımız da yararlanır.
Seçimleri ben yaptım, sizin uygun gördüklerinizi de ekleyebiliriz. Önemli olan "niye önerdiğiniz". Eğer bir fikir yakıt tasarrufu sağlıyorsa hangi mekanizmayla bunu yapabildiğini bilelim. Hepimize faydası olur umarım.
0. Bir yakıt tüketimi hedefiniz olsun. Yol bilgisayarında bunu görmek istiyorsunuz, her yere çabucak varmak değil.
1. Gereksiz ani hızlanmayın, gereksiz yavaşlamayın. Bunu zaten biliyorsunuz, "gaz pedalının altında yumurta var gibi basın" derler. Eğer zaten yavaşlayacaksanız, hiç hızlanmayın daha iyi. Unutmayın ki frenlemeyle kaybettiğiniz hız fren balatalarını ısıtmakta kullanılan benzin demek.
2. Yol bilgisayarınız anlık tüketim modunda dursun. LPG bile olsa (o zaman muhtemelen yanlış değer gösterir) orada gösterdiği değerleri rehber kabul edin. Yakıt ekonomisi sizi için bir yarışma olsun, psikolojinizi buna göre kurun.
3. Yakıt tüketiminizi iyi takip edin. Tüm yakıt alımlarınızı kaydedin, bir Excel dosyasına olabilir mesela. Kayıtlarınızda tarih, kilometre ve özellikle litre cinsinden yakıt miktarı bulunsun. TL cinsinden kayıtları tutarlı kabul etmeyin çünkü benzin fiyatı değişken. Önemli olan litre cinsinden yakıt tüketiminiz. 2. madde gibi, psikolojiye oynayın.
4. Gereksiz yükleri aracınızda taşımayın. Bagajı boşaltın, işi hastalığa vuracaksanız lastik tamir kiti alıp stepneyi de eve bırakın. Ağırlık demek o ağırlığı harekete geçirecek benzin demek. Ha, az benzin taşıyın, depoyu doldurmayın. Onun yerine mesela çeyrekle yarım depo arası gezinin. Ben 100 TL'lik alıyorum her seferinde, ışık yanana kadar da tekrar almıyorum.
5. Tavandaki port bagajlar ve rayları gibi aksesuarları sökün, sadece kullanacağınız zaman takın. Bunlar aracınızın aerodinamik katsayısını kötüleştirir.
6. Büyük jantlar yerine orijinal jantınızı kullanın. Tekerlek ağırlığınızı düşürmüş olursunuz.
7. Bir sonraki lastik değişiminizi, alacağınız lastikle arada büyük fiyat farkı yoksa düşük yuvarlanma direncine sahip bir modelden seçin.
8. Lastik basınçlarınızı sürekli kontrol edin. Aracınız için uygun olan en yüksek basıncı kullanın.
9. Standarttan geniş lastik kullanmayın. Geniş lastik hem yuvarlanma direncini hem de hava direncini artırır. Hatta üst donanım seviyesine sahip bir araç kullanıyorsanız ve çok "sporcu" bir kullanımınız yoksa bir alt donanım seviyesinin lastik ve jantına geçin bir sonraki değişimde. Üst donanım seviyelerinde sıkça rastlanan bir durum, tamamen estetik nedenlerle büyük jant ve lastik kullanımıdır.
10. Yolunuzu planlayın. 40 km yolu sıkışık trafikte ya da çok dur/kalklı 10 lt/100 km ortalama ile gitmek yerine 60 km yolu sabit hızda 6 lt/100 km ortalamayla gitmek daha karlı olabilir. Ayrıca bazı yollarda bazı yakıt tasarruf tekniklerini kullanmak için daha fazla fırsat bulabilirsiniz.
11. Yola 10-15 dakika erken çıkın ki anlık bir sıkışıklıktan sonra yetişmek için "gazlamanız" gerekmesin. Bir çay içersiniz varınca, iyi gelir.
12. Kalabalık saatler yerine eğer fırsatınız varsa daha boş saatleri tercih edin. İşvereniniz (ve eşiniz ) izin veriyorsa mesela sabah 9'da mesaiye başlayıp akşam 6'da çıkmak yerine 11'de başlayıp 8'de bitirin. Böylece dur-kalk gibi durumları azaltmış ve verimli sürüş tekniklerini uygulayacak alan kazanmış olursunuz.
13. Mümkün olduğu durumlarda Home-Office çalışmayı öğrenin. Ben evden çalışıyorum mesela, işe gidip gelmenin masrafı sıfır. Ben şanslıyım tabi.
14. Her boş trafik iyi değildir: Bol rüzgarlı bir yerde yaşıyorsanız bomboş ve etrafı açık bir yoldansa, herkesin sabit ya da yakın hızla gidebildiği biraz dolu bir yolu tercih edebilirsiniz. Akan trafikteki araçlar hem sizin aldığınız rüzgarı azaltır hem de trafiğin akış yönünde "lokal" bir hava koridoru oluştururlar.
15. Yolunuzu ezberlemeye çalışın. Trafik lambaları ne kadar yanıyor? Ne zaman yanıyor? Mesela yeşil ışık, kavşakta size göre soldakilerden sonra yanıyorsa, erkenden yavaşlayıp onların geçişini hareket halinde bekleyerek dur-kalktan kurtulabilirsiniz.
16. Ortalama sıcaklıklı saatlerde seyahat edin. Çok soğuk zamanlarda motorunuz geç ısınır ve ısınana kadar fazla yakıt tüketir. Çok sıcak zamanlarda klimayı daha fazla kullanmak (ya da pencereleri açmak) zorunda kalırsınız.
17. Birden fazla yere uğrayıp dönecekseniz en uzak olandan başlayın. Motor ısınana kadar en uzun mesafeyi giderek soğuk motorla dur-kalktan kaçınmış olursunuz. Durup kalkmalarınız sıcak motorla olsun.
18. Otomatik vites: Işıklarda ya da trafik sıkışıklığında durunca vitesi boşa alın. Yoksa araba sürekli gitmeye çalışır, siz de frenle onu durdurmaya. Hareket halindeyken almayın ama, şanzumanın ısınması gibi durumlara neden olabilir.
19. Yüksek hızlarda pencere ve sunroof'u kapalı tutun. Rüzgar direncinizi artırırlar.
20. Hızlanma ve verimli hız meselesi. Genellikle en verimli hız, en yüksek vitesinizin izin verdiği en düşük hızdır. Yüksek hızlar gibi aşırı düşük hızlar da yakıt ekonomisini kötüleştirebilir. En yüksek vitesinizde düz yolda 1500 devir gibi bir devirde kaçla gittiğinize bakın. Bundan sonraki kalkışlarınızda o hıza kadar biraz çabuk çıkıp, o hızda kalmaya çalışın. Mesela 5. viteste 1500 devirde arabanız 60'la gidiyorsa (attım), kalkıştan sonraki ilk 15 saniyede 60'a çıkmaya çalışın (motoru zorlamadan ama çok yavaş da kalmadan). Sonra hemen hızlanmanız gerekmediği sürece 60'ı koruyun. Motor devri konforlu olan en düşük düzeyde kalmalı (yoksa enjektörlerin açık kalma süreleri ve dolayısıyla püskürtülen yakıt miktarı artıyor).
21. Hızlanmadan önce vites düşürün. Bu 20 numaralı tavsiyeyi tutanlar için geçerli. Eğer 1500 devirde gidiyorsanız tatmin edici hızlanmayı sağlamak için gaza daha fazla basmanız gerekecek. Bu da motor kontrolcüsünün WOT (Wide Open Throttle - tam gaz) sinyalini görünce "gaza gelip" olması gerekenden daha fazla yakıt püskürtmesi demek.
22. Erken vites yükseltin. Eğer yol ve trafik koşulları erken vites değiştirmekle rahatça sağlayabileceğinizden fazla hızları gerektiriyorsa en azından viteslerinizi en geç tork bandınızın düşmeye başladığı yerde yükseltin. Arabanız en yüksek torkunu 3400 devirde veriyorsa 4000 deviri görmeyin vites yükseltirken mesela. Birim yakıtla en fazla hareket gücünü bu noktada elde edersiniz.
23. Vites demişken; motor frenini bol bol kullanın. Hatta duruşunuzu planlayın ve son ana kadar sadece motor frenini kullanmaya çalışın. Güncel araçlar gaza basmadığınız, viteste olduğunuz ve belli bir devirin üzerinde olduğunuz zaman yakıt püskürtmezler. Dolayısıyla amacınız gaza hiç dokunmadan, vitesteyken arabayı belli bir devrin üzerinde tutmak. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] okuyun, videoları izleyin.
24. Çok çok yavaş değilseniz boş viteste gitmeyin. Yokuş aşağı boş vites yerine 23. maddeyi uygulayın. Boş viteste enjektörler kapanmaz ve stop etmemek için yakıt püskürtmeye devam ederler.
25. Gaz pedalını sabit tutmaya çalışın. Yokuş çıkarken çok uzun yokuş değilse 100'den 80'e düşmeye razı gelin ve gaza daha fazla basmayın. Yokuştan inerken bkz. 23. madde.
26. Hız sabitleyiciyi inişli çıkışlı yollardan kullanmamaya çalışın. Yokuş çıkarken gaza basıp inerken gaz kesiyor o salak.
27. Tamamen durmaktan mümkün olduğu kadar kaçının. Düz viteste birinci vitesi ne kadar az görürseniz o kadar iyi. İleride trafik "sakata" mı gelmiş? Gerekiyorsa erken ve sertçe bir fren yapıp orasının açılabileceği zamana kadar sakin sakin gidin ve durmadan geçmeye çalışın (ama güvenliğe çok dikkat etmelisiniz). Arabaya ilk hareketi vermek, hareket halinde hızlanmaktan çok daha fazla güç (ve dolayısıyla benzin) ister.
28. İnce ve hafif ayakkabılar kullanın. Botlarla gazı istediğiniz kadar hassas ayarlayamayabilirsiniz. Yarış pilotlarının o ayakkabıları giymelerinin bir nedeni var.
29. Yol boşsa virajda diğer şeritleri de kullanın. Üç şeritli yolda yavaşlamanızı gerektirecek bir viraj izi takip etmek yerine, fren yapmanızı gerektirmeyecek şekilde yarış arabaları gibi dönün; yani dışarıdan girip iç şeride geçin ve yine dış şeritten çıkın. Böylece momentumunuzu korumuş olursunuz; viraj çıkışı hızlanmak için gaza daha az yüklenmeniz gerekir.
30. Diğer sürücülerin psikolojisine oynayın. Siz verimli bir hızda giderken arkanızdaki sizi taciz ediyorsa mesela sinyal verin, gerekirse hemen ardından dörtlü flaşörlerinizi yakıp sağa doğru yaklaşın. Geçsin gitsin, bulaşmayın. Onunla yarışmıyorsunuz, benzinciyle yarışıyorsunuz.
31. Duraksamalarınızı yokuş aşağı denkgetirebiliyorsanız öyle yapın. Bankaya uğrayıp ileriden U çekip geleceksiniz diyelim, bankanın önünde yokuşta durmak yerine U çektikten sonra bankanın karşısında ama yokuş aşağı kalkacak şekilde durun. İlk kalkış zaten çok yakıt harcatır; bari yokuş aşağı olsun.
32. Yokuşun sonunda kırmızı mı yanıyor? Yokuşun tepesinde yavaşlayıp arabayı kendi haline bırakın, yavaş yavaş inin. Yokuşu çıkarken ışık mı gördünüz? Güvenli olan son ana kadar fren kullanmayın, araba kendisi yavaşlasın. Yokuş yukarı dur-kalk yapmamış olabilirsiniz.
33. Önünüzdeki araçla mesafeyi biraz uzun tutun. Öndeki araç anlık frenlemelerinden sonra sizin fren yapmanıza gerek kalmadan hızlanabilir ve siz yavaşla-hızlan yapmamış olursunuz.
34. İleri teknik: Hızlan ve süzül. Yokuş aşağı yol koşullarının izin verdiği ve gaza pek basmadan çıkabileceğiniz en yüksek hızla inin. Yokuş sizi aşırı hızlandıracaksa enjektör kapatma tekniğini uygulayın. Yokuş aşırı yavaşlatacaksa azıcık gaz verin. Aşağıdaki düzlükte hızlanma gereksiniminizi yokuştan inerken karşılarsanız daha az yakıtla aynı hıza çıkmış olursunuz.
35. Park etmek için tek harekette girip çıkabileceğiniz yerleri seçmeye çalışın. Manevra demek dur-kalk ve verimsiz hız/motor devri/sıcaklıkta hareket etmek demek. Tek harekette girip çıkamıyorsanız en azından arkadaki araca yaklaşıp tek harekette çıkabileceğiniz şekilde durun ki motor soğukken ileri-geri yapmanız gerekmesin.
36. Otoparkın çıkışına en yakın yeri seçmeye çalışın. Çıkıp verimli hızınıza yükselmeniz kısa sürsün.
37. Arabayı geç çalıştırıp erken stop etme alışkanlığı edinin. Bindikten sonra kontağı açıp araba kendini kontrol ederken emniyet kemerinizi takın, cüzdanınızı telefonunuzu yerlerine koyun. Çalışır çalışmaz ilerleyin. Dururken araba tam durmaya yakın aynı anda kontağı ve farları kapatmak gibi "hızlı" teknikler kullanın. Otomatik vitesteyken tam durma sırasında kontağı ve farları kapatın, sonra Park'a alıp anahtarı çıkarın. Çalışan motor benzin tüketen motordur, amacınız bu benzinle en fazla yolu yapmak.
38. Birden fazla aracınız varsa (örn. eşinizin ve sizin), akşam bir yere çıkacağınızda eve son gelenin arabasıyla çıkın. Verimli çalışma sıcaklığına daha yakın olabilir. Aynı şekilde, en verimli olanı kullanın. Akşam şehir içinde bir yere gidecekseniz eşinizin Vectra'sı yerine sizin Corsa'yı tercih edin mesela.
39. Otomatik vites için yol ve trafik koşullarına uygun hızınızda gidebileceğiniz en yüksek vitesi tercih edin. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] okuyun. Tablodaki araçlar için mesela 4. vites ekonomik kullanımda 48 km/s hızda geliyormuş. 35'le bile gidecekseniz önce 50'ye çıkın, araba 4'e geçsin, sonra gazı azaltıp frenlemeden sakince 35'e düşün. Ama 30'a kadar düşmekten kaçınmaya çalışın çünkü tabloya göre 33'te 4. vitesten 3. vitese geçiyor. Sizin aracınız için değerler farklı olabilir, aracınızın vites değiştirme hızlarını öğrenin.
40. Otomatik vites: En üst vites hızında mümkün olduğu kadar kalmaya çalışın. Güncel otomatik vitesler birkaç saniye en üst viteste hızlanma/yavaşlama olmadan gidildiğinde "lock-up clutch (kilit debriyajı?)" uygulayarak tork konvertörünü sıvı-aktarımdan mekanik aktarıma (hatta overdrive'a) geçirirler. Bu daha verimlidir.
41. Kışın kış lastiği kullanmayı ciddi ciddi düşünün. Benzinden kazancınızı ek masraf olarak kaybetmek gibi gelebilir ama kışın kış lastiği kullanırsanız zaten dört mevsim normal lastiğiniz de daha geç aşınacaktır, toplamda büyük kayıp olmuyor. Kış lastikleri daha az kayar, daha verimli yol tutuş sağlarlar. Güvenliği de artırırlar tabi.
42. Kışın arabanızın orasındaki burasındaki kar ve buzları temizledikten sonra yola çıkın. Arabanın üstündeki karlar hem aerodinamik katsayınızı artırır, hem camlardaki karı buzu çözmek için elektrik ve dolaylı olarak benzin demek olan ısıtıcıları daha fazla çalıştırmak zorunda kalırsınız, hem de ağırlığınızı artırır.
43. Serin havalarda arabaya bindikten sonra arabadaki insanlara uzak olan bir camı hafifçe aralayın. Camın buğulanmasını, dolayısıyla yüksek güçte kalorifer kullanımını azaltacaktır.
44. Araba ısınana kadar kaloriferleri açmaktan kaçının (mümkünse ). Böylece motor daha erken ısınır ve verimli olduğu sıcaklığa daha erken gelir.
45. Motorun ısınması için beklemeyin, arabayı çalıştırıp direkt hareket edin. Sakin, zorlamadan sürüş hem motoru sağlıklı şekilde daha kısa sürede ısıtır, hem de motorla birlikte aktarma organları gibi bileşenler de ısınır.
46. Klimayı akıllı kullanın. Sürekli açık tutmak yerine bir süre açıp bir süre kapatın. Kapalı tuttuğunuz süreler hızlanmakta ya da yokuş çıkmakta olduğunuz, dolayısıyla motorun yükte olduğu zamanlara denkgelsin. Açtığınız süreler sabit hızda, mümkünse yavaşlamakta olduğunuz sürelerde olsun. Örneğin uzun bir yokuşta enjektörleri susturacak şekilde inerken (bkz. madde 23) klimayı tam açın, içerisi serinlesin, sonra bir süre kapatırsınız.
47. Yazın gölgeye parkedin. Arabaya biner binmez tüm camları açın ve biraz gittikten sonra hız yükseltirken kapatın. İçeride az sıcak hava biriksin, biriken de siz klima kapalı giderken araçtan çıksın. Klimaya az iş düşsün.
48. Hareket alanınızı artırmaya çalışın. Öndeki araçla mesafeden bahsetmiştik, yan şeritteki araçlara göre de önlerine ya da arkalarına girecek şekilde bir yer seçin. Yavaşlamadan kaçınmak için seçeneğiniz olsun.
49. Elalemin gazına gelmeyin. İşiniz gücünüz var. O dik saçlı zibidinin arabasından hızlı bir arabanız olabilir ama bunu ona kanıtlamak zorunda değilsiniz.
50. Trafikte ileride olan şeyleri gözden kaçırmayın. Uzaktaki bir trafik sıkışıklığını görürseniz erken yavaşlayabilir ve ortalama hızınızdan çok uzaklaşmamış olursunuz.
51. Çok fazla yol yapıyorsanız bazı modifikasyonları düşünün. Hafif materyallerden yapılmış, lastiklerin hemen önünde biraz daha alçalan yere yakın tamponlar, yan taraflar için etekler gibi bileşenler aerodinamik direncinizi azaltır. Uç örnekler arabanın altını (eksoz gibi sıcak yerler hariç) tamamen koroplastla (bu tabelacıların falan kullandıkları malzemenin en kalın modeli) kaplamak ve böylece türbülansı azaltmak gibileri olabilir. Daha ufak aynalar da bir opsiyondur.
52. Arabanıza spoyler takmayın. O meretler 90-100'le giderken yol tutuş açısından hiçbir işe yaramıyorlar, üstüne bir de hava direncinizi artırıyorlar.
53. Hız yapmayın. 90-100'le giderken arabanızın gücünün yarıdan fazlasını havayı yarmak için kullanırsınız ve hava direnci hızın karesiyle bile değil, küpüyle doğru orantılı artar. Yani 90'dan 120'ye çıkmak hava direncinizi (diğer tüm koşulları eşit kabul edip ihmal edersek bile) 2,5 katına falan çıkarabilir. Zaten verimli hızınız (kocaman bir V6 motor vs. sahibi değilseniz) muhtemelen 70 civarıdır, daha da hızlanıp verimi iyice batırmayın.
54. Ek: dnanor33 rumuzlu OpelX.com dostumuz Adnan Orekici'den: Yakıt aldığınız yere dikkat edin ve aracınızın bakımını eksik etmeyin. Kötü yakıt ortalama tüketiminizi artırır çünkü aynı gücü elde etmek için daha fazla yakıt kullanmak zorunda kalırsınız. Ayrıca motorun genel durumunu da kötüye götürüp verimini azaltır. Bakımları eksiksiz yapmak da önemlidir; kirli bir hava filtresi daha az oksijen ve verimsiz bir yanma demektir mesela. Bu önlemler yakıt tüketiminizi düşürmekle kalmaz, aracınızın ömrünü uzatıp büyük ve masraflı arıza ihtimalini de azaltırlar (Teşekkürler Adnan Abi ).
Tüm bu öneriler (dahasını da yazarım aklıma geldikçe) genel bir alışkanlık meselesi. Bunlardan sadece bir tanesini uygulayarak ya da bir-iki tanesini ara-sıra uygulayarak pek bir yere varamazsınız ve pek çoğu da kısa vadede farkedilecek şeyler değillerdir -sadece rüzgar direnciyle ilgili şeyleri yaparsanız mesela, %1 belki katkısı olur. Ama mümkün olduğu kadar fazlasını yapmaya çabalarsanız toplam tüketiminiz azalacaktır.
...diye umuyorum. "alıntıdır" yazan arkadaşa teşekkürler
