Selamünaleyküm.
İkinci el yeni bir araç aldınız. Belki aldığınız araç eski ama sizin için yeni
Şimdi ne yapacaksınız? Ne yapacağız?
İkinci el bir araba aldığımızda geçmiş bakım ve onarımlarına dair çoğu zaman sağlıklı bilgi elde edemeyiz. Ülkemizde düzenli olarak bakım ve onarımları yetkili ya da benzer tarzda sistematik çalışan özel servislerde yapılan araç oldukça azdır. En azından ben pek karşılaşmıyorum. Çoğunlukla bakım ve onarımlar sanayide kayıt dışı bir şekilde yapılıyor. Haliyle aldığımız ikinci el yeni bir arabaya neyin ne zaman kim tarafından yapıldığını bilemiyoruz. Bilemediğimiz bu eksiklikler ansızın başımıza bir sorun açabilme riskini de beraber getiriyorlar.
Mesela:
HATIRLATMA: Bu yazının felsefesi fiyat/performans ölçeğinde araçtan en çok verimi alabilmek ve motorun ömrüne ömür katarak milli sermayeye katkıda bulunmaktır. Bu nazarla okumanızı rica ediyorum.
1. ÖNCELİKLE aracımızın düzgün yürüdüğünden emin olmalıyız.
2. HEMEN ARKASINDAN aracımızdaki tüm sıvıları yeniliyoruz.
3. SIRADAKİ ADIM olarak aracımızın tüm filtrelerini de yeniliyoruz.
4. SONRAKİ AŞAMADA aşamada ateşleme elemanlarını elden geçiriyoruz.
5. SON adımda hava emiş elemanların temizliği ve genel kontrolleri yapıyoruz.
SONUÇ OLARAK bu yazıda belirtilenleri yaptığınız takdirde biraz masraf etmekle beraber uzun vadede aracınızı daha verimli kullanacaksınız. Bununla da kalmayacak herhangi bir arıza durumunda aracın bakım-onarım geçmişini biliyor olacak ve sorunun daha kolay tespit ve teşhis edilmesini sağlayacaksınız.
NOT 1: Karbon temizliği, motor içi, soğutma sistemi ve şanzıman sistemi temizliği gibi özel kimyasallarla yapılan temizlikler de elbette tavsiye edilebilir fakat 10 yılı ya da 100.000 km'yi geçen araçlarda işin ehline sorularak ve riskler dikkate alınarak yapılmalıdır.
NOT 2: Triger kayışı, devridaim pompası, marş ve şarj sistemi ve son olarak da v kayışı da kontrol edilerek, gerekli hallerde değiştirilmelidir.
Bu yazının gelişmesi için eleştiri, öneri, soru ve yorumlarınızla katkıda bulunmanızı istirham ediyorum.
Zamanı geçirilmiş ve kalitesiz yağ değişimi
sonucunda karterin hali.
3-5 kuruş ucuza mal edilen
yağ filtresinin son hali.
Temizlik görmemiş emme manifoldunun son hali.
İkinci el yeni bir araç aldınız. Belki aldığınız araç eski ama sizin için yeni
Şimdi ne yapacaksınız? Ne yapacağız?
İkinci el bir araba aldığımızda geçmiş bakım ve onarımlarına dair çoğu zaman sağlıklı bilgi elde edemeyiz. Ülkemizde düzenli olarak bakım ve onarımları yetkili ya da benzer tarzda sistematik çalışan özel servislerde yapılan araç oldukça azdır. En azından ben pek karşılaşmıyorum. Çoğunlukla bakım ve onarımlar sanayide kayıt dışı bir şekilde yapılıyor. Haliyle aldığımız ikinci el yeni bir arabaya neyin ne zaman kim tarafından yapıldığını bilemiyoruz. Bilemediğimiz bu eksiklikler ansızın başımıza bir sorun açabilme riskini de beraber getiriyorlar.
Mesela:
- Periyodik bakımları zamanında yapıldı mı?
- Zamanı geçirilmiş bakımlar uzun vadede başka sorunlara yol açacaktır.
- Bakımlarda günü kurtaran malzemeler mi kullanıldı yoksa motor ömrü odaklı ürünler mi?
- Önceki sahibini öyle ya da böyle idare eden araba sizi yarı yolda bırakabilir!
- Ürün seçimleri ve müdahale yöntemi doğru olsa bile gereken her parça değişti mi acaba?
- Karşılaşılan çoğu arıza sistematik bir takip olmadığı için zamanında değiştirilmeyen parçalardan kaynaklanıyor.
- Yaygın bilinen bakım malzemeleri haricindeki parçalar bozuldukça mı değişti yoksa aracın sahibi bu parçaların farkında olarak zamanında değiştirdi mi?
- Mesela buji ya da bobin. Tekledikçe mi değişti, zamanı geldikçe mi?
- Vs vs vs...
HATIRLATMA: Bu yazının felsefesi fiyat/performans ölçeğinde araçtan en çok verimi alabilmek ve motorun ömrüne ömür katarak milli sermayeye katkıda bulunmaktır. Bu nazarla okumanızı rica ediyorum.
1. ÖNCELİKLE aracımızın düzgün yürüdüğünden emin olmalıyız.
- Gerekli ise lastik kontrolleri ve rot-balans ayarı ile işe başlayabiliriz.
- Ayrıca debriyaj (baskı-balata) ve fren sistemini (disk ve balatalar) kontrol etmeli, gerekli hallerde değiştirmeliyiz.
2. HEMEN ARKASINDAN aracımızdaki tüm sıvıları yeniliyoruz.
- Motor yağı: Aracın damarlarındaki kan misali... Aracınıza uygun motor yağları için bir kaç farklı motor yağı üreticisinin sitesine girerek yağ seçici robotlardan faydalanabilirsiniz. (Tavsiye olarak motul, mobil1, liquimoly)
- Şanzıman yağı: Rafta dururken bile eskiyen bir ürünün bir sistemin içinde çalışırken eskimemesi düşünülebilir mi? Şanzıman sisteminde çamurlaşmış bir yağın sunduğu performans ve verim ya da motor sağlığına yaptığı katkı yeni bir yağın sunacakları ile kıyaslanabilir mi? (Aynı şekilde yağ seçiçi robotlardan yararlanılabilir.)
- Otomatik şanzımanlı araçlar için bu değişim muhakkak surette yapılmalıdır. İkinci el araç alınırken de bu değişimlerin zamanında yapılmış olmasına dikkat edilmelidir.
- Fren ve direksiyon hidrolikleri: Yukarıda bahsettiğim gibi eskiyen her yağ gibi hidrolikler de eskir, performans ve verimleri düşer. Özellikle fren hidroliğinde can alıcı başka bir nokta daha var ki: frenleme sırasında yüksek ısıya maruz kalan fren hidrolik yağı bozulmaya başladıkça ve zamanla nemlendikçe çabuk kaynamaya yüz tutar, hava yapar ve ansızın fren pedalında gereken tepkiyi sağlayamayabilir. (Bkz: yağ seçiciler)
- Normal şartlarda fren hidroliğinin ömrü en fazla iki yıldır.
- Soğutma sıvısı: Soğutma suyu ya da antifriz demedim çünkü soğutma sisteminde her ikisinin karışımından müteşekkil bir sıvı bulunmalıdır. Elbette bunu da yeniliyoruz çünkü antifrizlerin de bir ömrü var ve bu süre sona erdiğinde sanayideki ölçümlerde hala -40 dereceyi görseniz de antifrizin içindeki soğutma sistemini korozyondan koruyan katkılar etkisini yitirmiş olacaktır. Yani soğutma sisteminizin her bir parçası paslanma riskiyle karşı karşıya gelecek.
- Bu noktada dikkat edilmesi gereken şey: Halihazırda bulunan soğutma sıvısı pas içeriyorsa, yani sizden öncekiler gerekli hassasiyeti göstermemişlerse, yeni bir soğutma sıvısı daha önce oluşmuş korozyonları çözerek aracınızın devridaim pompası, radyatör, kalorifer peteği vb parçalarını kullanılamaz hale getirebilir ve yeni bir masrafla karşılaşabilirsiniz. Bu risk ile alakalı servisinize danışın
- Bu noktada dikkat edilmesi gereken şey: Halihazırda bulunan soğutma sıvısı pas içeriyorsa, yani sizden öncekiler gerekli hassasiyeti göstermemişlerse, yeni bir soğutma sıvısı daha önce oluşmuş korozyonları çözerek aracınızın devridaim pompası, radyatör, kalorifer peteği vb parçalarını kullanılamaz hale getirebilir ve yeni bir masrafla karşılaşabilirsiniz. Bu risk ile alakalı servisinize danışın
3. SIRADAKİ ADIM olarak aracımızın tüm filtrelerini de yeniliyoruz.
- Hava filtresi: Yanma odasına yeterli ve temiz havanın alınması için olmazsa olmaz.
- Yağ filtresi: Motorun damarlarında akan kan benzetmesine layık olan motor yağının da elbette düzgün süzülmesi lazım.
- Polen filtresi: Klima sisteminde yer alarak doğrudan insan sağlığını etkileyen polen filtresinin karbonlu olanlarını tercih etmenizi tavsiye ederim.
- Benzin filtresi: Enjektörlerin sağlığı ve yanma verimliliği için önemli bir elemandır.
- Dizel araçlardaki karşılığı mazot filtresi olup benzinli araçlara göre değişimi daha büyük önem arz etmektedir. Zira düzgün süzülemeyen yakıtın enjektörleri bozması benzinliye nazaran çok daha baş ağrıtıcı olacak, çok daha büyük masraflar açacaktır.
- LPG entegreli araçlarda ayrıca lpg filtresi yer almaktadır. Bu da sistemin yakıt süzme görevini üstlenen hem yanma hem enjektör sağlığı için önemli bir elemandır. Gaz kesici filtrenin değiştirilmesi de gerekli ve faydalıdır.
- LPG sistemlerinde beyin olarak tabir edilen regülatör içerisindeki diyaframda zamanla yıpranma gerçekleştiğinden regülatör tamir takımı ile bakımdan geçirilmesini tavsiye ederim.
4. SONRAKİ AŞAMADA aşamada ateşleme elemanlarını elden geçiriyoruz.
- Buji ve kabloları: Normal şartlarda bujilerin her bakımda kontrol edilmesi ve bir kaç bakımda bir yenilenmesi gerekir ki ateşleme performansı ve verimi yerinde olsun. Zamanı geçmiş bir bujiden dolayı gaz pedalında bir tepki kaybı hissedemeseniz bile, ideal şekilde gerçekleşemeyen yanma işlemi uzun vadede çeşitli sorunlara yol açacaktır. Maalesef ülkemizde araba teklemeden buji yenilemeyen çok sürücü var. Hasta olmadan sağlığına gereken önemi göstermeyenler gibi.
- LPG entegreli araçlar için özel bujiler (örn: iridyum buji) tavsiye edilir.
- Ateşleme bobini: Yeni araçlarda münferit olarak bulunmasa da piyasadaki pek çok araçta hala varlığını koruyan ve bujilere gereken elektrik enerjisini sağlamakla görevli olan bu parça da ölçülüp gerek görülmesi halinde değiştirilmelidir.
- Enjektörler: Gerek LPG gerek benzin gerekse dizel enjektörlerine bakım, temizlik ve ayar yapılması önerilir.
5. SON adımda hava emiş elemanların temizliği ve genel kontrolleri yapıyoruz.
- Gaz kelebeği, rölanti valfi, emme manifoldu, egr ve map-maf sensörleri temizliği: Aracın solunum sistemi mesabesindeki parçalarda zamanla oluşan kurum aracın hava akışını olumsuz yönde etkilediği gibi, temizlenmesi hem performansı artıracak hem de ilerleyen zamanlarda oluşabilecek muhtemel ateşleme sorunlarını önleyecektir.
- Aracımızın markasına münhasır yetkili ya da özel servislerde orijinal diyagnostik cihazlarıyla beyne bağlanarak tüm parametrelerin detaylı kontrol edilmesinin ardından, artık tüm bakım-onarım ve kontrollerinden emin bir şekilde kullanmaya başlayabiliriz.
SONUÇ OLARAK bu yazıda belirtilenleri yaptığınız takdirde biraz masraf etmekle beraber uzun vadede aracınızı daha verimli kullanacaksınız. Bununla da kalmayacak herhangi bir arıza durumunda aracın bakım-onarım geçmişini biliyor olacak ve sorunun daha kolay tespit ve teşhis edilmesini sağlayacaksınız.
NOT 1: Karbon temizliği, motor içi, soğutma sistemi ve şanzıman sistemi temizliği gibi özel kimyasallarla yapılan temizlikler de elbette tavsiye edilebilir fakat 10 yılı ya da 100.000 km'yi geçen araçlarda işin ehline sorularak ve riskler dikkate alınarak yapılmalıdır.
NOT 2: Triger kayışı, devridaim pompası, marş ve şarj sistemi ve son olarak da v kayışı da kontrol edilerek, gerekli hallerde değiştirilmelidir.
Bu yazının gelişmesi için eleştiri, öneri, soru ve yorumlarınızla katkıda bulunmanızı istirham ediyorum.
Zamanı geçirilmiş ve kalitesiz yağ değişimi
sonucunda karterin hali.
3-5 kuruş ucuza mal edilen
yağ filtresinin son hali.
Temizlik görmemiş emme manifoldunun son hali.
Son düzenleme:
