ATAN ALIR SPOR:
Mahalle macları genellikle caddelerde yahut bahcelerde yapıldıgı için
topun kaçma olasılıgı olan cok yer vardır. Top bir yere kactığında
topu kacıran takımın karşısındaki takım hemen,
"Atan alır sipor." der.
Top onların sahasında auta cıkmış olduğu halde karşı takım topu almak
zorunda kalır.
ELiN AVANTAJI OLMAZ:
Takımlardan biri ataktadır. Defans oyuncusu topu elle keser fakat
pozisyon devam eder ve gol olur. Golu yiyen takim el var diye
mızırdar. Karşı takım,
"Avantaj olm." der.
Hemen akabinde kaleci
"Ulan elin avantaji olmaz." diye haykirir.
Bir yere varılamaz. Kısır döngüdür.
ADAMIN GOL DiYO:
Gol atılır fakat yıyen takım saymaz. Hep bir agızdan "Direk ulan."
diye anırmaktadırlar. Fakat içlerinden biri, "Gol abi." der. Karşı
takımdan bunu duyan biri direk atlar ve,
"Ulan adamın gol diyo." diye serzeniste bulunur.
Gol sayılır, adam dövülür.
ABANMA YOK:
Genelde küçük çocuklar arasiıda yaygındır. Kaleciler abanma yok
derler. Aralarından yaşca büyük olanı "Lan karı mısınız." dese de
abanma olmaz.
GöNüL ALMA:
Büyüklerle küçüklerin ortak oynadıgı maçta büyüklerden biri gaza gelip
kucuk bir cocuga sert girince direk penaltı olur. Nerede olursa olsun.
Kucuk cocuk sevilen bi simadır ve faulu yapan abidir. Penaltı
kullanilir, genelde gol olmaz cünkü kalede bir ayi vardır ve penaltıyı
atan kucuk cocuktur.
KALECI DEGISTIN 2 PENALTI:
Herhangi bir penalti pozisyonunda kaleye hemen forvetin etkili
silahlarindan biri gecmek ister cunku o her mevkide iyidir.Buna
karsilik karsi takima teselli olarak ekstra bir penalti verilir. 1+1=2.
3 KERE SEKTIRME:
Kaleci degaj kullanirken eger yaninda bir rakip forvet varsa topu 3
kere sektirir ve,
"Acilsana ulan uc kere sektirdim iste." der,
rakip acilir. Ne keyiflerdi bunnar bea. Bak gozlerim dolu dolu oldu.
1'E 1 ATIS:
Cift penalti sisteminde eger birinci penalti kacarsa ikinci sans
vardir ama gol olursa ikinci sans kullanilamaz. Bunun mantigini hala
cozebilmis degilim.
SAGLIK ONLEMLERI:
Bazen top insanin pek munasip olmayan bi tarafina gelir, herkesin
reaksiyonu aynidir:
"işe işe!."
Uygun araziye cis edildikten sonra maca devam edilir.
Mahalle maclarinda her zaman saci ince telli ve uzun olan kisiler
vardir. Bunlar geriden topu alip butun gucleriyle ileri kosarken
kafalarini ileri dogru atarlar. Amac gol atmak ya da rakibi çalimlamak
degil, saclarin ruzgarda ahenkle dans etmesini saglamaktir. Bu kisiler
buyuyunce Ümit Davala gibi olurlar.
TOP KURTARMA OPERASYONU:
Top zirt pirt araba altina kacar. Boyle durumlarda, sahadaki en
celimsiz ve en hop-zip kisi, en iri iri kisi tarafindan topu almaya
gonderilir. Arabanin altina kacan toplar tam ortasinda durur bazen,
kimse yetisemez oraya. Bu sefer tas atma ve sopayla itekleme fasli
baslar. Arabanin egzosuna vurulan birkac darbeden sonra top yuvarlana
yuvarlana cikar bir taraftan; artik kosarak maca geri donme zamanidir.
AT BAKIIM AABININ KILLI GOGSUNE...
Ya ne iirenc bisiiydi bu. Sen takimini kurmussun, pasa pasa macini
yapiyosun. Muhtemelen yasca ve boyutca senden buyuk olan eleman
damlar, bu gereksiz cumleyi sarfederek maca dahil olur, tadimizi
tuzumuzu kacirir.
GOL DIIL OLM BEL USTU:
Minyatur kale maclarda elle tutulmasina engel olunmak icin getirilmis
bir cozumdur ancak bel ustu gibi kisiden kisiye degisen ve ispati zor
bir kriter getirdigi icin nice kavgalarin cikmasina, nice baslarin
yarilmasina sebep olmustur.
Iyi guzel de butun bu kavramlar kitabi olmadan, televizyon olmadan
nasil herkes tarafindan bilinebiliyo? Ben diyorum ki gizli bi orgut
var, her mahalleye bi adam gonderiyo bilmem kimin amcaoglu olarak
bilmem kim de orgutten. Sonra mesela hem gol hem penalti olunca
agizlara kolayca yerlesecek "giren gole penalti olmaz" cumlesini
soyluyo, pozisyon geciyo, cocuk evine donuyo ama ifade baki.
Oynayacak kisi sayisinin tek olmasi ve kimsenin oyundan cikarilarak
kalbinin kirilmak istenmemesi durumu sozkonusu olur sikca. bu durumda
futbol kariyeri en berbat durumda olan fasulyeden tabiri ile
adlandirilarak birinci devre bi takimdan ikinci devre bi takimdan
oynatilarak ufacik yureklere ve beyinlere adaleti yerine getirmis olma
duygusu zerk edilir. Aksam herkes eve gidip yattiginda da hep o gunku
maci, varsa attigi golleri, kacirdiklarini, bir sonraki maclarda
yapmayi planladigi hareketleri hayallenerek uykuya dalar. Bu planlanan
ama becerilemeyen hareketlere girmiyorum. ben mahalle maci
kurallarinin nasil bilindigi sorusuna ise kalitsal diyorum.
Bazen kucukler kendi aralarinda oynarken eli torbali bi is donusu
adami maca dalip topu kucuklerin ayagindan alir ve aptal aptal seyler
yapmaya baslar. Eger adam yetenekliyse bi iki numara yapip cocuklarin
aklini alir. En konunda topa hizlica vurur. Cocuklar topu yakalayamaz
ve top uzaga gider. Eli torbali is donusu adami yaptigi ufak
hareketten mutlu bir halde evinin yolunu tutarken cocuklarin "hay
........., top ta .............. gitti, kim alcek lan topu?" dedikleri
duyulur.
ELDEN GOL OLMAZ:
Pasa pasa oynuyoruzdur, adamin tekinin eline carpar top, biz dikeriz
topu, hemen bi mahalle maci oyun kurallari uzmani portler oradan bi
yerden ve der ki, "Elden gol olmaz"! Ulan niye olmasin hasta misin
sen? El karari verilmisse, bunun sonucu frikiktir. Herkes de
kabullenmistir elden gol olmayacagini, hatta baraj bile kurulmazdi
bazen. Ben de buyuyunce ogrendim elden direk kaleye cekilip gol
atilabilecegini. Ogrendim de ne oldu, o caanim frikikler geri mi geldi?
UC ADIM ACILMAK:
"uc adim acilmak" denen olayi atlamak senelerini betonda top
oynayarak, dizinde o cok derin olmayan ama surekli yanan yaralarla
dekore eden bicok mahalle topcusunu uzecektir. Top frikik noktasina
dikilir ve rakip barajin ustune dogru adeta 'onnar orda diilmiscesine
yurunur'. Kocaman uc adim atilir ve baraj gogusle itmek suretiyle
uzaklastirilir. Adimlarin buyuklugunden sikayet edenler iki kere
"o-ha" der.
TEKNIK VURMAK:
Penalti vuruslarinda en bickin forvet oyuncusu sahne alacagindan
kalecinin gozu korkar. Hemen ici rahatlatilir: "korkma olm, teknik
vurcam".
KALECI DUZENI:
Mahalle maclarinda rastlanan pekcok tatsiz durumdan sadece biridir
kalecisizlik. Herkes kendisini ispatlamak ve golleri yagmur edip
yagdirmak İstediginden kimse kaleye gecmeyecektir. Adil duzen ilk
"kalede son" diye bagirani kayirmaktadir. Hemen arkasindan gelen "son
bir", "son iki".. gibi cigliklarin sonunda artik son kac oldugunun bir
onemi kalmayan agir kanli arkadas kaleye gecer. Kaleci gerek iki golde
bir, gerekse dakka ayriyla eldivenleri bir sonraki arkadasina teslim
edebilir. Nizam boyle emreder.
Arkadasin biri iyi orta gol getirir diye bagirir o da iyi bi orta
yapmaya calisir ve ortasini yaptiktan sonra duser. Arkadasin dizi
kaniyodur ama farkinda değildir birisi ordan "olm dizin kaniyo" der ve
olan olmustur dizi kaniyan cocuk aglamaya baslar.
Eee bide her zaman bağırılarak söylenen sözler vardır;
- Avut be oglum avut
- Kasti faul yapma lann
- direk abi direk
- valla gol diil
- Abi siz cok guclu oldunuz ya
-"Mithat'i bize verin, Mete'yi siz alin"
- Ahh bacagim
- annem anneeem
- Top benim oolum istedigimi oynatirim
- Beste devre onda biter
- Santra yapin lan santraaa
- Sahsi oynama oglum pas ver
- Abanma beee
- Yuhhh o da kacar mi
- Hakeme gozluuuk
- Ortani goriyim
ALINTIDIR
Mahalle macları genellikle caddelerde yahut bahcelerde yapıldıgı için
topun kaçma olasılıgı olan cok yer vardır. Top bir yere kactığında
topu kacıran takımın karşısındaki takım hemen,
"Atan alır sipor." der.
Top onların sahasında auta cıkmış olduğu halde karşı takım topu almak
zorunda kalır.
ELiN AVANTAJI OLMAZ:
Takımlardan biri ataktadır. Defans oyuncusu topu elle keser fakat
pozisyon devam eder ve gol olur. Golu yiyen takim el var diye
mızırdar. Karşı takım,
"Avantaj olm." der.
Hemen akabinde kaleci
"Ulan elin avantaji olmaz." diye haykirir.
Bir yere varılamaz. Kısır döngüdür.
ADAMIN GOL DiYO:
Gol atılır fakat yıyen takım saymaz. Hep bir agızdan "Direk ulan."
diye anırmaktadırlar. Fakat içlerinden biri, "Gol abi." der. Karşı
takımdan bunu duyan biri direk atlar ve,
"Ulan adamın gol diyo." diye serzeniste bulunur.
Gol sayılır, adam dövülür.
ABANMA YOK:
Genelde küçük çocuklar arasiıda yaygındır. Kaleciler abanma yok
derler. Aralarından yaşca büyük olanı "Lan karı mısınız." dese de
abanma olmaz.
GöNüL ALMA:
Büyüklerle küçüklerin ortak oynadıgı maçta büyüklerden biri gaza gelip
kucuk bir cocuga sert girince direk penaltı olur. Nerede olursa olsun.
Kucuk cocuk sevilen bi simadır ve faulu yapan abidir. Penaltı
kullanilir, genelde gol olmaz cünkü kalede bir ayi vardır ve penaltıyı
atan kucuk cocuktur.
KALECI DEGISTIN 2 PENALTI:
Herhangi bir penalti pozisyonunda kaleye hemen forvetin etkili
silahlarindan biri gecmek ister cunku o her mevkide iyidir.Buna
karsilik karsi takima teselli olarak ekstra bir penalti verilir. 1+1=2.
3 KERE SEKTIRME:
Kaleci degaj kullanirken eger yaninda bir rakip forvet varsa topu 3
kere sektirir ve,
"Acilsana ulan uc kere sektirdim iste." der,
rakip acilir. Ne keyiflerdi bunnar bea. Bak gozlerim dolu dolu oldu.
1'E 1 ATIS:
Cift penalti sisteminde eger birinci penalti kacarsa ikinci sans
vardir ama gol olursa ikinci sans kullanilamaz. Bunun mantigini hala
cozebilmis degilim.
SAGLIK ONLEMLERI:
Bazen top insanin pek munasip olmayan bi tarafina gelir, herkesin
reaksiyonu aynidir:
"işe işe!."
Uygun araziye cis edildikten sonra maca devam edilir.
Mahalle maclarinda her zaman saci ince telli ve uzun olan kisiler
vardir. Bunlar geriden topu alip butun gucleriyle ileri kosarken
kafalarini ileri dogru atarlar. Amac gol atmak ya da rakibi çalimlamak
degil, saclarin ruzgarda ahenkle dans etmesini saglamaktir. Bu kisiler
buyuyunce Ümit Davala gibi olurlar.
TOP KURTARMA OPERASYONU:
Top zirt pirt araba altina kacar. Boyle durumlarda, sahadaki en
celimsiz ve en hop-zip kisi, en iri iri kisi tarafindan topu almaya
gonderilir. Arabanin altina kacan toplar tam ortasinda durur bazen,
kimse yetisemez oraya. Bu sefer tas atma ve sopayla itekleme fasli
baslar. Arabanin egzosuna vurulan birkac darbeden sonra top yuvarlana
yuvarlana cikar bir taraftan; artik kosarak maca geri donme zamanidir.
AT BAKIIM AABININ KILLI GOGSUNE...
Ya ne iirenc bisiiydi bu. Sen takimini kurmussun, pasa pasa macini
yapiyosun. Muhtemelen yasca ve boyutca senden buyuk olan eleman
damlar, bu gereksiz cumleyi sarfederek maca dahil olur, tadimizi
tuzumuzu kacirir.
GOL DIIL OLM BEL USTU:
Minyatur kale maclarda elle tutulmasina engel olunmak icin getirilmis
bir cozumdur ancak bel ustu gibi kisiden kisiye degisen ve ispati zor
bir kriter getirdigi icin nice kavgalarin cikmasina, nice baslarin
yarilmasina sebep olmustur.
Iyi guzel de butun bu kavramlar kitabi olmadan, televizyon olmadan
nasil herkes tarafindan bilinebiliyo? Ben diyorum ki gizli bi orgut
var, her mahalleye bi adam gonderiyo bilmem kimin amcaoglu olarak
bilmem kim de orgutten. Sonra mesela hem gol hem penalti olunca
agizlara kolayca yerlesecek "giren gole penalti olmaz" cumlesini
soyluyo, pozisyon geciyo, cocuk evine donuyo ama ifade baki.
Oynayacak kisi sayisinin tek olmasi ve kimsenin oyundan cikarilarak
kalbinin kirilmak istenmemesi durumu sozkonusu olur sikca. bu durumda
futbol kariyeri en berbat durumda olan fasulyeden tabiri ile
adlandirilarak birinci devre bi takimdan ikinci devre bi takimdan
oynatilarak ufacik yureklere ve beyinlere adaleti yerine getirmis olma
duygusu zerk edilir. Aksam herkes eve gidip yattiginda da hep o gunku
maci, varsa attigi golleri, kacirdiklarini, bir sonraki maclarda
yapmayi planladigi hareketleri hayallenerek uykuya dalar. Bu planlanan
ama becerilemeyen hareketlere girmiyorum. ben mahalle maci
kurallarinin nasil bilindigi sorusuna ise kalitsal diyorum.
Bazen kucukler kendi aralarinda oynarken eli torbali bi is donusu
adami maca dalip topu kucuklerin ayagindan alir ve aptal aptal seyler
yapmaya baslar. Eger adam yetenekliyse bi iki numara yapip cocuklarin
aklini alir. En konunda topa hizlica vurur. Cocuklar topu yakalayamaz
ve top uzaga gider. Eli torbali is donusu adami yaptigi ufak
hareketten mutlu bir halde evinin yolunu tutarken cocuklarin "hay
........., top ta .............. gitti, kim alcek lan topu?" dedikleri
duyulur.
ELDEN GOL OLMAZ:
Pasa pasa oynuyoruzdur, adamin tekinin eline carpar top, biz dikeriz
topu, hemen bi mahalle maci oyun kurallari uzmani portler oradan bi
yerden ve der ki, "Elden gol olmaz"! Ulan niye olmasin hasta misin
sen? El karari verilmisse, bunun sonucu frikiktir. Herkes de
kabullenmistir elden gol olmayacagini, hatta baraj bile kurulmazdi
bazen. Ben de buyuyunce ogrendim elden direk kaleye cekilip gol
atilabilecegini. Ogrendim de ne oldu, o caanim frikikler geri mi geldi?
UC ADIM ACILMAK:
"uc adim acilmak" denen olayi atlamak senelerini betonda top
oynayarak, dizinde o cok derin olmayan ama surekli yanan yaralarla
dekore eden bicok mahalle topcusunu uzecektir. Top frikik noktasina
dikilir ve rakip barajin ustune dogru adeta 'onnar orda diilmiscesine
yurunur'. Kocaman uc adim atilir ve baraj gogusle itmek suretiyle
uzaklastirilir. Adimlarin buyuklugunden sikayet edenler iki kere
"o-ha" der.
TEKNIK VURMAK:
Penalti vuruslarinda en bickin forvet oyuncusu sahne alacagindan
kalecinin gozu korkar. Hemen ici rahatlatilir: "korkma olm, teknik
vurcam".
KALECI DUZENI:
Mahalle maclarinda rastlanan pekcok tatsiz durumdan sadece biridir
kalecisizlik. Herkes kendisini ispatlamak ve golleri yagmur edip
yagdirmak İstediginden kimse kaleye gecmeyecektir. Adil duzen ilk
"kalede son" diye bagirani kayirmaktadir. Hemen arkasindan gelen "son
bir", "son iki".. gibi cigliklarin sonunda artik son kac oldugunun bir
onemi kalmayan agir kanli arkadas kaleye gecer. Kaleci gerek iki golde
bir, gerekse dakka ayriyla eldivenleri bir sonraki arkadasina teslim
edebilir. Nizam boyle emreder.
Arkadasin biri iyi orta gol getirir diye bagirir o da iyi bi orta
yapmaya calisir ve ortasini yaptiktan sonra duser. Arkadasin dizi
kaniyodur ama farkinda değildir birisi ordan "olm dizin kaniyo" der ve
olan olmustur dizi kaniyan cocuk aglamaya baslar.
Eee bide her zaman bağırılarak söylenen sözler vardır;
- Avut be oglum avut
- Kasti faul yapma lann
- direk abi direk
- valla gol diil
- Abi siz cok guclu oldunuz ya
-"Mithat'i bize verin, Mete'yi siz alin"
- Ahh bacagim
- annem anneeem
- Top benim oolum istedigimi oynatirim
- Beste devre onda biter
- Santra yapin lan santraaa
- Sahsi oynama oglum pas ver
- Abanma beee
- Yuhhh o da kacar mi
- Hakeme gozluuuk
- Ortani goriyim
ALINTIDIR
Birde topu olan asla kaleye geçmezdi maçlarda.
